Muskusrat: Herkenning en leefwijze

De muskusrat (Ondatra zibethicus) is te herkennen aan zijn dikke vacht en zijdelings afgeplatte staart. De muskusrat leeft meestal solitair in waterrijke gebieden en is nachtactief. Zijn voortplantingsperiode strekt zich uit van maart tot september, met een hoge sterftekans voor jongen in hun eerste winter. In Nederland komen naast de muskusrat ook de bruine rat, zwarte rat en de woelrat voor, elk met unieke kenmerken en leefwijzes.

Inhoud

Muskusrat kenmerken

De muskusrat herken je aan de volgende kenmerken:

Lengte: 40 – 70 cm (Volwassen)
Gewicht: 0,6 – 2 kg (Volwassen)
Conserveringsstatus: Niet bedreigd (Stabiel)
Wetenschappelijke naam: Ondatra zibethicus
Draagtijd: 28 dagen
Familie: Cricetidae (Woelmuisachtigen)

Muskusrat herkennen

Een muskusrat herken je aan zijn dikke, donker- tot roodbruine vacht, met een roodbruine tint, en een lichtere onderkant. Het meest kenmerkend is de zijdelings afgeplatte, bijna kale zwarte staart. Als je een muskusrat gezien hebt, vallen de grote achterpoten en de kleine, nauwelijks zichtbare oren ook op. De muskusrat meet 250-350 mm in lichaamslengte, heeft een zijdelings afgeplatte staart van 190-270 mm en weegt tussen 600 en 1800 gram.

Leefgebied Muskusrat

De muskusrat leeft voornamelijk in gebieden met voldoende water, zoals langs begroeide oevers van stilstaand en stromend water. Hij vermijdt droge oevers. Deze soort komt veel voor in moerassige gebieden en komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika.

In Nederland wordt de muskusrat bestreden, maar hij is nog steeds wijdverbreid in alle provincies. Muskusratten worden met allerlei vangmiddelen zoals klemmen, fuiken en vangkooien gevangen.

Leefwijze Muskusrat

De muskusrat is een solitair, schuw dier, voornamelijk actief in de nacht en schemering. Hij houdt geen winterslaap en is een goede zwemmer en duiker. Jaarlijks maakt hij twee trektochten, in voor- en najaar, voor voortplanting of het zoeken naar nieuw territorium. In het najaar verhuist hij naar diepere wateren om te overleven in de winter. Deze rat eet voornamelijk waterplanten, zoals riet en lisdodde, maar ook landbouwgewassen en soms kleine waterdieren.

Levensduur en voortplanting

De muskusrat heeft een voortplantingsperiode van maart tot september, maar soms worden jongen ook in zachte winters geboren. Na een draagtijd van 4 tot 5 weken, werpt een vrouwtje 3 tot 8, en soms tot 14 jongen. Deze jongen gaan met drie weken al met hun moeder mee het water in en zijn rond 30 dagen zelfstandig. Toch blijven ze vaak maanden in het territorium van hun moeder. Muskusratten zijn geslachtsrijp rond de vijfde maand en een vrouwtje kan per jaar 3 tot 4 keer jongen werpen. De muskusrat loopt echter een groot risico; veel jongen overleven de eerste winter niet, waardoor de gemiddelde levensduur slechts ongeveer 3 jaar is. In gevangenschap kunnen muskusratten tot tien jaar oud worden.

Andere ratten soorten

In Nederland zijn verschillende rattensoorten te vinden, waaronder de bruine rat (Rattus norvegicus), de zwarte rat (Rattus rattus) en de woelrat. De bruine rat, herkenbaar aan zijn robuust lichaam en stompe snuit, komt het meest voor en is vaak in stedelijke gebieden te vinden. De zwarte rat, met een slanker lichaam en langere staart, is minder wijdverspreid en prefereert hogere locaties zoals zolders. De woelrat, ook bekend als de water- of veldrat, is kleiner en heeft een voorkeur voor natte gebieden zoals oevers en moerassen.