Woelrat: Leefgebied en leefwijze

De woelrat (Arvicola amphibius) komt voor langs schoon, stilstaand water en wordt daarom ook wel waterrat genoemd. Het heeft een dikke, ruige, glanzende vacht en heeft een kop-romp lengte van 120mm. Deze soort creëert complexe ondergrondse gangenstelsels voor bescherming en voedselopslag. De woelrat plant zich snel voort, wat leidt tot de noodzaak van bestrijdingsmaatregelen. Naast de woelrat komen in Nederland ook de bruine rat, muskusrat en zwarte rat voor, elk met unieke leefgebieden en gedragingen.

Inhoud

Woelrat kenmerken

De woelrat herken je aan de volgende kenmerken:

Wetenschappelijke naam: Arvicola amphibius
Familie: Cricetidae
Stam: Chordata (Chordadieren)

Woelrat herkennen

De woelrat is te herkennen aan zijn dikke, glanzende vacht die op de rug grijzig tot donkerbruin en op de buik licht- tot donkergrijs is. Hij heeft een gedrongen lichaam met korte poten, een stompe snuit, en een behaarde, relatief lange staart. De woelrat heeft kleine, in de vacht verborgen oren, donkere ogen, lange, gele snijtanden, en een snuit met een bruine neusspiegel en lange snorharen. Zijn lichaamslengte varieert van 120-230 mm, de staart meet 70-160 mm, en hij weegt 60-320 gram.

Leefgebied Woelrat

De woelrat prefereert gebieden nabij schoon, stilstaand zoet water, zoals beken en rivieren, met steile, begroeide oevers. Hij is te vinden in heel Europa, behalve enkele delen, en in Nederland overal buiten de Waddeneilanden. De woelrat leeft soms ook op akkerland of in boomgaarden, vaak ondergronds. In bergachtige gebieden kan hij tot 2400 meter hoog leven. Preventief woelratten bestrijden of individuele woelratten vangen kan noodzakelijk zijn om overlast te verminderen.

Leefwijze Woelrat

De woelrat, actief tijdens verschillende perioden van de dag, met name in de schemering, staat bekend om zijn uitgebreid ondergronds gangenstelsel dat hij graaft. Dit gangenstelsel dient voor bescherming, voedselopslag en nestelen. De rat zijn leefgebied, veelal langs rivieroevers, kenmerkt zich door ondergrondse gangen waarin hij leeft en zich voortbeweegt.

Levensduur en voortplanting

De voortplantingstijd van de woelrat strekt zich uit van maart tot september-oktober. Vrouwtjes zijn monogaam, maar mannetjes kunnen 2 tot 3 partners hebben. Na een draagtijd van ongeveer 3 weken worden 5 tot 6, soms tot 14 jongen geboren. Deze jonge woelratten worden 2 weken gezoogd voordat ze het nest verlaten en al snel volwassen worden: mannetjes na 50 dagen en vrouwtjes na 70 dagen. Gemiddeld zijn er 5 worpen per jaar. Een volwassen woelrat wordt gemiddeld 18 maanden oud, met een maximum van 3 jaar. In gevangenschap kan hij tot vijf jaar oud worden. Woelratten bestrijden is noodzakelijk door hun voortplantingssnelheid en de schade die ze kunnen aanrichten.

Andere ratten soorten

In Nederland komen meerdere soorten ratten voor, maar vooral de bruine rat, muskusrat en zwarte rat. De bruine rat is wijdverbreid in zowel stedelijke als landelijke gebieden. De muskusrat, bekend om zijn aanpassing aan waterrijke gebieden, wordt actief bestreden vanwege de schade die hij aanricht. De zwarte rat, slanker en met een langere staart, is minder algemeen en vooral te vinden in havengebieden.