Geschreven door: François van Iersel

24 juni 2021

Bladluis. Dit kun je eraan doen.

Wat is bladluis?

Bladluis lijkt de weg naar elke tuin te kunnen vinden. Het zijn kleine, zachte insecten die zich voeden door de voedingsrijke vloeistoffen uit planten te zuigen. In grote aantallen kunnen ze planten aanzienlijk verzwakken en schade toebrengen aan bloemen en fruit. Bladluis vermenigvuldigd zich snel, dus het is belangrijk om ze onder controle te krijgen voordat de voortplanting begint. In één seizoen kunnen meerdere generaties voorkomen.

Bladluizen zijn klein (volwassenen zijn over het algemeen minder dan 5 mm) en vaak bijna onzichtbaar voor het blote oog. Verschillende soorten kunnen wit, zwart, bruin, grijs, geel, lichtgroen of zelfs roze lijken! Sommige kunnen een wasachtige of wollige coating hebben. Ze hebben peervormige lichamen met lange antennes; de nimfen lijken op volwassenen. De meeste soorten hebben twee korte buizen die uit hun achterste uiteinde uitsteken.

Bladluizen leven al meer dan 200 miljoen jaar op onze planeet. Van de ongeveer 5000 soorten wereldwijd zijn er ook meer dan 800 te vinden in Centraal-Europa. De typische inheemse bladluis is één tot drie millimeter groot, met zeven millimeter is men al een bladluisreus.

Verschillende soorten bladluis

Hoewel bladluizen zich over het algemeen voeden met een grote verscheidenheid aan planten, kunnen verschillende soorten bladluizen specifiek zijn voor bepaalde planten.

Bekend en gebruikelijk zijn bijvoorbeeld de rozenluis, de groene perzikluis, bonenbladluizen, koolbladluizen, aardappelbladluizen, groene perzikbladluizen, meloenbladluizen en wollige appelluizen, de gevlekte aardappelluis, de groene komkommerluis en de zwarte bonenluis. De laatste is echter een soort met gastheer verandering. De bonenluis overwintert op ephemera en viburnum en valt dan in het voorjaar bonen, aardappelen en bieten aan.

Keer op keer worden nieuwe soorten geïntroduceerd uit verre streken. Het meest dramatische voorbeeld is de phylloxera uit Amerika, die in de 19e eeuw bijna de hele Europese wijnbouw vernietigde. De jongste immigranten zijn de Amerikaanse lupineluis en de Russische tarweluis.

Bladluis verschijnt in het voorjaar vaak uit het niets en ze gebruiken hun stekende, zuigende monddelen om de jonge bladeren en scheuten van veel planten aan te vallen. 

Bladluis maakt het tuinliefhebbers elk jaar opnieuw weer moeilijk, omdat het een van de meest voorkomende plantenplaag is. Binnen zeer korte tijd kunnen gele, groene, roodachtige, of zwarte bladluizen uitgroeien tot enorme kolonies. Ze tasten de bladeren en jonge scheuten aan met hun zuigende monddelen.

Gevaar van bladluis

Er schuilt ook nog een gevaar in de bladluizen, want tijdens het zogen brengen ze gevaarlijke ziekteverwekkers over, met name plantenvirussen. Vooral fruitbomen kunnen hierdoor worden aangetast. Bij hun maaltijd halen bladluizen niet alleen voedingsstoffen uit de planten, ze kunnen ook de prikwonden infecteren met virussen, die vooral in de landbouw aanzienlijke schade kunnen aanrichten. Voorbeelden zijn de aardappelstreepziekte en het gerstgele dwergvirus, dat tarwe en gerst verzwakt. Aangetaste delen van het veld zijn goed te herkennen aan groeiresten en gele kleur.

Waarom trekt bladluis mieren aan?

Mieren komen af op het zoete honingdauw dat bladluizen uitscheiden. Honingdauw is het teveel aan suikers dat bladluizen niet nodig hebben. Ze scheiden het uit en mieren zijn er dol op. Hebben je planten bladluis dan is de kans groot dat er ook een hele kolonie mieren op af komt voor het opnemen van de honingdauw. 

Snelle voortplanting van bladluis

Bladluis kan zich razendsnel voortplanten doordat het eistadium ontbreekt. Het zijn levendbarende wezens en kunnen soms 15 tot 20 generaties per jaar ter wereld brengen.

Volwassenen bladluizen hebben meestal geen vleugels, maar de meeste soorten kunnen een gevleugelde vorm ontwikkelen wanneer populaties overvol raken, zodat wanneer de voedselkwaliteit eronder lijdt, de insecten naar andere planten kunnen reizen, zich kunnen voortplanten en een nieuwe kolonie kunnen stichten. Bladluizen voeden zich meestal in grote groepen, hoewel je ze af en toe alleen of in kleine aantallen kunt zien.

Hoe ziet bladluis schade eruit

Nimfen en volwassenen voeden zich met plantensappen, stengels, knoppen, bloemen, fruit en/of wortels, afhankelijk van de soort. De meeste bladluizen houden vooral van sappige nieuwe groei. Sommige, zoals de groene perzikluis, voeden zich met een verscheidenheid aan planten, terwijl andere, zoals de roze appelluis, zich richten op een of slechts enkele planten gastheren.

• Zoek naar misvormde, gekrulde, onvolgroeide of vergelende bladeren. Zorg ervoor dat je de onderkant van bladeren controleert; bladluizen verstoppen zich daar graag.
• Als de bladeren of stengels bedekt zijn met een plakkerige substantie , is dat een teken dat bladluizen mogelijk sap hebben gedronken. Deze ” honingdauw “, een suikerachtige vloeistof die door de insecten als afval wordt geproduceerd, kan andere insecten aantrekken, zoals mieren , die de stof verzamelen voor voedsel. Wanneer bladluizen zich voeden met bomen, kan hun honingdauw op auto’s, tuinmeubilair, opritten, enzovoort vallen.
• De honingdauw kan soms een schimmelgroei stimuleren die roetdauw wordt genoemd, waardoor takken en bladeren zwart lijken.
• Bloemen of fruit kunnen vervormd of vervormd raken door het voeren van bladluizen.
• Sommige bladluissoorten veroorzaken gallen op wortels of bladeren .
• Bladluizen kunnen virussen tussen planten overbrengen en ook andere insecten aantrekken die erop jagen, zoals lieveheersbeestjes.

Zo kun je bladluis voorkomen

• Spuit voor fruit- of schaduwbomen tuinbouwolie om overwinterende bladluiseieren te doden.
• Gunstige insecten, zoals lieveheersbeestjes, gaasvliegen en sluipwespen, zullen zich voeden met bladluizen. Gezelschapsbeplanting kan zeer nuttig zijn om bladluizen in de eerste plaats uit de buurt van je planten te houden. Bijvoorbeeld:
  • Bladluizen worden afgestoten door kattenkruid.
  • Bladluizen worden vooral aangetrokken door mosterd en Oost-Indische kers . Plant deze in de buurt van waardevollere planten als vallen voor de bladluizen. (Controleer je valplanten regelmatig om te voorkomen dat bladluispopulaties naar je gewaardeerde planten springen.)
  • Oost-Indische kers bederven de smaak van fruitboomsap voor bladluizen en helpen bladluizen van  broccoli af te houden .
  • Knoflook en bieslook stoten bladluizen af ​​wanneer ze worden geplant in de buurt van sla , erwten en  rozenstruiken. 

Dit kun je doen tegen bladluis

• Probeer koud water op de bladeren te sproeien; soms is alles wat bladluizen nodig hebben een koele explosie om ze te verjagen. Meestal zijn ze niet in staat om hun weg terug te vinden naar dezelfde plant.
• Als je een grote bladluis invasie hebt, bestuif de planten dan met bloem. Het obstipeert het ongedierte. 
• Neemolie, insectendodende zepen en tuinbouw oliën zijn effectief tegen bladluizen. Zorg ervoor dat je de applicatie-instructies op de verpakking volgt.
• Je kunt bladluizen vaak verwijderen door de bladeren van de plant af te vegen of te besproeien met een milde oplossing van water en een paar druppels afwasmiddel. Zeepwater moet gedurende 2 weken elke 2-3 dagen opnieuw worden aangebracht.
• Een variatie van deze zeep-watermix omvat cayennepeper: roer 1 liter water, 1 theelepel vloeibaar afwasmiddel en een snufje cayennepeper door elkaar. Niet verdunnen voordat u op planten sproeit.
• Diatomeeënaarde ( DE ) is een niet-toxisch, organisch materiaal dat bladluizen zal doden. Gebruik DE niet als de planten in bloei staan; het is ook schadelijk voor bestuivers.

Zie hier al onze producten tegen bladluis

Ik stel het erg op prijs dat je dit artikel hebt gelezen. Ik help je graag met informatie die voor jou zinvol is, of kan zijn over allerlei soorten ongedierte. Ik kan me voorstellen dat je, je soms zorgen maakt en een vraag wilt stellen over dit of een ander artikel. Ik moedig je aan om jou reactie of vraag hieronder in het commentaarveld te zetten. Ik zal je vraag altijd persoonlijk beantwoorden. Is dit artikel waardevol voor jou geweest, dan kan het dat ook zijn voor mensen in je omgeving. Wellicht vind je het leuk om dit artikel te delen met jouw favoriete sociale netwerk.